بیت کوین چیست؟ راهنمای جامع
بیت کوین نوعی پول الکترونیکی است که نهاد واسطی در انتشار و نقلوانتقال و مدیریت آن دخالت ندارد و کنترل آن دراختیار مردم است. در این سیستم پولی، مردم بانک خود هستند و پول را بهطورمستقیم و بدون نیاز به بانک یا نهاد متمرکزی به یکدیگر انتقال میدهند.دانشمندان علوم کامپیوتر و رمزنگاری دههها رؤیای داشتن پولی تماماً دیجیتال و مستقل از بانکهای مرکزی کشورها را در سر میپروراندند.
بیت کوین با ظهور خود این رؤیا را محقق کرد و جهان را در آستانه انقلابی مالی قرار داد.امروزه، بیت کوین چنان شهرتی بههم زده است که همه درباره آن صحبت میکنند و میخواهند بدانند که این ارز دیجیتال چیست.
بیتکوین چیست؟
بیتکوین یک ارز دیجیتال (cryptocurrency) است که در سال 2009 توسط شخص یا گروهی به نام «ناشناس ساتوشی ناکاموتو» معرفی شد. این ارز دیجیتال بر اساس فناوری بلاکچین (blockchain) کار میکند که یک سیستم امن و بدون نیاز به واسطههای مالی برای انتقال ارز است.
بیتکوین به عنوان اولین ارز دیجیتال پراستفاده و پرمعامله در جهان شناخته میشود و از آن زمان توسعه یافته و جایگاه خود را در بازار ارزهای دیجیتال حفظ کرده است.
بیتکوین به عنوان یک ابزار برای انتقال پول و ذخیرهسازی ارزش بدون نیاز به واسطههای مالی متعدد، برای افرادی که به دنبال روشهای جدید برای انجام معاملات مالی هستند، جذاب است.
معاملات بیتکوین به صورت مستقیم بین افراد انجام میشود و بدون نیاز به بانکها یا موسسات مالی وسیط انجام میپذیرد. این ارز دیجیتال همچنین بر اساس فناوری رمزنگاری کار میکند که امنیت و حفاظت بالایی را برای تراکنشها فراهم میکند.
بیت کوین؛ شبکهای جهانی
بیتکوین به عنوان یک شبکه جهانی شناخته میشود. این شبکه بر اساس فناوری بلاکچین کار میکند که به افراد اجازه میدهد تراکنشهای مالی را بدون نیاز به واسطههای مالی متوسطه انجام دهند.
بدین ترتیب، افراد میتوانند ارزهای دیجیتال را به صورت مستقیم با یکدیگر مبادله کنند و تراکنشهایشان را در شبکه بلاکچین بیتکوین ثبت کنند.
این شبکه جهانی از افراد و کامپیوترهایی تشکیل شده است که به عنوان گرههای شبکه به طور مستقیم به یکدیگر متصلند و تراکنشها را تأیید میکنند و آنها را در بلاکهایی که به زنجیره بلاکها (بلاکچین) اضافه میشود، ذخیره میکنند.
این شبکه توسط افرادی در سراسر جهان اداره میشود و هیچ مرکز کنترلی ندارد، بنابراین هیچ کس نمیتواند تراکنشها را متوقف یا تغییر دهد.
به لطف این شبکه جهانی، افراد میتوانند بدون محدودیتهای مربوط به مرزها یا ارتباطات متوسطه، با یکدیگر در سراسر جهان تراکنشهای مالی انجام دهند.
همه مردم میتوانند ازطریق نرمافزار اصلی (Bitcoin Core) یا کیف پول بیت کوین به یکدیگر بیت کوین انتقال دهند. این انتقال (تراکنش) ازطریق نودها دریافت و روی بلاک چین ثبت میشود. وقتی تراکنشی روی بلاک چین ثبت شد، همه نودها آن را ذخیره میکنند و دیگر هیچکسی نمیتواند این تراکنش را تغییر دهد یا حدف کند.
ویژگیهای بیت کوین چیست؟
ویژگیهای بیتکوین شامل موارد زیر است:
غیرمتمرکز: بیتکوین بر اساس فناوری بلاکچین کار میکند که به شبکه امکان میدهد بدون واسطه مالی متوسطه معاملات انجام شود. این به معنای عدم وابستگی به بانکها یا مؤسسات مالی متوسطه است و هیچ مرکز کنترلی ندارد.
رمزنگاری: بیتکوین از رمزنگاری قوی استفاده میکند که امنیت تراکنشها را تضمین میکند و هرگونه تلاش برای تغییر یا تزویر تراکنشها را کنترل میکند.
شفافیت: تمامی تراکنشهای بیتکوین در بلاکچین قابل مشاهده هستند. این به معنای این است که اطلاعاتی مانند مقدار ارسالی، مبدأ و مقصد تراکنش به صورت عمومی در دسترس است.
عدم قابل بازپسگیری: تراکنشهای بیتکوین پس از تأیید، قابل بازپسگیری نیستند، به این معنا که پس از انجام تراکنش، آن را برگرداندن یا لغو کردن آن تقریباً غیرممکن است.
کاهش وابستگی به بانکها: بیتکوین به افراد اجازه میدهد بدون نیاز به بانکها یا مؤسسات مالی متوسطه معاملات مالی انجام دهند، که این امر به مخاطرات کاهش وابستگی به این نهادها کمک میکند.
کاهش هزینهها: انجام تراکنشهای بیتکوین معمولاً با کمترین هزینه انجام میشود مقایسه با معاملات ارزی سنتی که ممکن است با هزینههای بالا و تأخیرهای مختلف همراه باشند.
قابلیت انتقال بین المللی: بیتکوین به افراد اجازه میدهد به راحتی و با سرعت تراکنشهای بینالمللی را انجام دهند، بدون درنظر گرفتن محدودیتهای مرزی یا تأخیرهای مرتبط با ارزهای سنتی.
بیت کوین چگونه ساخته می شود؟
بیتکوین به عنوان یک ارز دیجیتال توسط فرآیندی به نام استخراج (mining) ایجاد میشود. وقتی کاربران تراکنشهای بیتکوین را در شبکه انجام میدهند، این تراکنشها به یک صف منتظر برای تأیید توسط گرههای شبکه (از جمله کامپیوترهای ماینر) اضافه میشوند.
ماینرها وظیفه حل یک مسئله ریاضی پیچیده به نام Proof of Work (اثبات کار) را دارند تا بلاک جدیدی ایجاد کنند و تراکنشهای صف را در آن ثبت کنند.
وقتی مسئله Proof of Work توسط یک ماینر حل میشود، آن ماینر اجازه میدهد که بلاک جدید اضافه شود و به عنوان پاداش، بیتکوینی که به عنوان پاداش بلاک (block reward) شناخته میشود را دریافت میکند.
در حال حاضر پاداش بلاک شامل یک مقدار خاصی از بیتکوین است (که به طور مداوم کاهش مییابد) و همچنین حق دسترسی به کارمزد تراکنشهای موجود در بلاک معاملات است.
بنابراین، بیتکوین از طریق فرآیند استخراج تولید میشود و ماینرها به عنوان انجام دهندگان این فرآیند، در مقابل خدماتی که ارائه میدهند، پاداش دریافت میکنند.
دریافت و ارسال بیت کوین چطور انجام میشود؟
ارسال و دریافت بیتکوین از یک کاربر به کاربر دیگر از طریق شبکه بیتکوین انجام میشود. این عملیات از طریق تراکنشهایی که در شبکه بیتکوین ثبت میشوند انجام میگیرد. در اینجا یک توضیح مختصر از فرایند ارسال و دریافت بیتکوین آمده است:
دریافت بیتکوین:
دریافت آدرس: کاربری که میخواهد بیتکوین دریافت کند، آدرس کیف پول خود را به کاربر دیگر ارسال میکند.
تأیید تراکنش: تراکنش از طریق شبکه بیتکوین به کیف پول کاربر مورد نظر ارسال میشود.
ثبت تراکنش: تراکنش در بلاکچین ثبت میشود و پس از تأیید توسط گرههای شبکه، بیتکوینها به حساب کاربر مقصد اضافه میشوند.
به طور کلی، این فرآیند توسط نرمافزارها یا سرویسهای کیف پول دیجیتال امکانپذیر است که به کاربران این امکان را میدهند تا به راحتی تراکنشهای بیتکوین خود را مدیریت کنند.
ارسال بیتکوین:
انتخاب مقدار و دریافت آدرس مقصد: کاربر مقدار بیتکوینی که میخواهد ارسال کند را انتخاب میکند و آدرس کیف پول مقصد را وارد میکند.
تأیید تراکنش: کاربر تراکنش را با استفاده از کلید خصوصی خود امضاء میکند.
ارسال تراکنش: تراکنش به شبکه بیتکوین ارسال میشود و به منتظر تأیید توسط گرههای شبکه قرار میگیرد
بیشتر بخوانید: ساتوشی ناکاموتو کیست؟
چه کسی بیت کوین را ساخته است؟
بیتکوین اولین ارز دیجیتال است که در سال 2009 توسط شخص یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. اما هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو هنوز مشخص نشده است و به نظر میرسد که این نام مستعار توسط یک یا چند نفر به منظور حفظ حریم خصوصی یا به دلایل دیگر انتخاب شده است.
متن نگارش اولین کد بیتکوین و توضیحات مربوطه که توسط ساتوشی ناکاموتو در یک گروه ایمیلی بحث و بررسی شد، در سال 2008 منتشر شد. بعد از آن، در 3 ژانویه 2009، بلاک نخستین بیتکوین توسط “ساتوشی ناکاموتو” استخراج شد، که این زمان معمولاً به عنوان تولد بیتکوین شناخته میشود.
از آن زمان به بعد، بیتکوین به عنوان اولین ارز دیجیتال محبوب و پرکاربرد جهان شناخته شده است و امروزه هزاران ارز دیجیتال دیگر نیز وجود دارند که بر اساس تکنولوژی بلاکچین ساخته شدهاند.
چه کسی بیت کوین را کنترل میکند؟
بیتکوین یک شبکه غیرمتمرکز است، به این معنا که هیچ فرد یا مؤسسهای نمیتواند به تنهایی کنترل آن را به دست گیرد. در واقع، کنترل بیتکوین توسط تمامی شرکتکنندگان در شبکه بیتکوین، که به عنوان گرهها یا ماینرها شناخته میشوند، انجام میشود.
شبکه بیتکوین توسط گرههای مختلفی در سراسر جهان تشکیل شده است، که هر کدام از این گرهها وظیفه تأیید و ثبت تراکنشها را دارند. این گرهها به صورت مستقل با یکدیگر هماهنگی میکنند و اطلاعات بلاکهای جدید را با یکدیگر به اشتراک میگذارند.
بنابراین، هیچ فرد یا مؤسسهای نمیتواند به تنهایی کنترل بیتکوین را به دست گیرد؛ بلکه تصمیمگیریها و تغییرات در شبکه بیتکوین به صورت دموکراتیک و با توافق اکثریت گرهها صورت میگیرد.
این امر از طریق پروتکلهای موجود در بیتکوین، مخصوصاً پروتکل کنسانس Proof of Work و Proof of Stake، که به عنوان مکانیزمهایی برای تضمین امنیت و اعتماد در شبکه بیتکوین عمل میکنند، امکانپذیر میشود.
بیشتر بخوانید : آموزش استخراج بیت کوین
استخراج بیت کوین
روش استخراج بیت کوین فرایندی است که در آن، افراد قدرت محاسباتی کامپیوتر یا دستگاه استخراج (ASIC) خود، یعنی ظرفیت سیپییو را دراختیار شبکه میگذارند و در ازای آن از شبکه پاداش میگیرند.
روش استخراج بیت کوین بدینصورت است که استخراجکننده یا ماینر دستگاه خود را به شبکه بیت کوین وصل میکند. کار این دستگاه آن است عددی را پیدا کند که شبکه بیت کوین برای یک بلاک تعیین کرده است،. هر ماینری که زودتر این عدد را پیدا کند، پاداش بلاک را ازآنِ خود میکند.
هزاران یا حتی میلیونها کامپیوتر و دستگاه به شبکه بیت کوین متصل هستند و کسی بیشترین بخت را برای برندهشدن در این مسابقه دارد که دستگاهش قدرت محاسباتی بیشتری داشته باشد.
برخی از کاربران برای افزایش بخت خود قدرت محاسباتیشان را باهم ترکیب میکنند؛ یعنی مجموعهای را تشکیل میدهند که به آن استخر استخراج میگویند.
هزاران دستگاهی که باهم به استخر استخراج متصل شدهاند، درکنار یکدیگر یک واحد ماینینگ را تشکیل میدهند و بخت بسیار بیشتری دارند. وقتی این استخر موفق میشود بلاک استخراج کند، پاداش آن را در میان همه اعضای خود به نسبت قدرت محاسباتیشان تقسیم میکند.
برخی نیز که به سرمایه زیادی دسترسی دارند یا توانستهاند سرمایه جذب کنند، مزرعه استخراج ایجاد میکنند تا قدرت محاسباتی بسیاری زیادی تولید کنند. مزرعه استخراج درواقع مجموعهای از هزاران دستگاه استخراج قدرتمند است.
چطور بیت کوین بخریم؟
بهترین روش برای خرید بیت کوین مراجعه به وبسایتهای صرافیهای ارز دیجیتال است. کاربران ایرانی با یکی از دو روش زیر میتوانند بیت کوین را از صرافیها بخرند:
خرید و فروش بیت کوین با ریال و کارت بانکی از وبسایتهای ایرانی
برای خریدوفروش بیت کوین در صرافیهای ایرانی معتبر، میتوانید از قابلیت جدید ارزدیجیتال استفاده و بهترین نرخ مبادله بیت کوین را پیدا کنید.
خرید تتر یا استیبل کوینی دیگر از وبسایتهای ایرانی و تبدیل آن به بیت کوین در صرافیهای خارجی مانند کوکوین (KuCoin)
برای خرید بیت کوین در ایران، میتوانید با جستوجوی عبارت «خرید بیت کوین» در گوگل آن دسته از صرافیهای ایرانی را پیدا کنید که با ریال و کارت بانکی بیت کوین میفروشند. پس از ثبتنام در این وبسایتها، میتوانید مستقیماً با کارت بانکی خود بیت کوین بخرید.
گاهی وقتها هم کاربران ممکن است بهدلیل نقدینگی اندک صرافیهای داخلی یا هزینه تمامشده زیاد، ترجیح بدهند که از روش دوم استفاده کنند.
در این صورت، کاربران میتوانند از وبسایتهای داخلی تتر یا استیبل کوینی دیگر بخرند و سپس آن را در صرافیهای خارجی مانند کوکوین به بیت کوین تبدیل کنند. برای فروش نیز میتوان بهترین قیمت بیت کوین در صف فروش را انتخاب کرد و به آن حساب فروخت.
بیت کوین در کجا ذخیره میشود؟
بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال معمولاً در یک کیف پول دیجیتال (Digital Wallet) ذخیره میشوند. یک کیف پول دیجیتال یا همان والت دیجیتال، یک نرمافزار یا سرویس آنلاین است که به کاربران این امکان را میدهد تا بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال را مدیریت و ذخیره کنند.
والتهای دیجیتال ممکن است به صورت نرمافزاری بر روی کامپیوتر یا دستگاه هوشمند (موبایل یا تبلت) نصب شده و یا به صورت سرویسهای آنلاین در دسترس باشند. همچنین، والتهای سختافزاری نیز وجود دارند که به صورت دستگاههای سختافزاری به منظور ذخیره امن ارزهای دیجیتال به کاربران ارائه میشوند.
اطلاعات مهمی که در یک کیف پول دیجیتال ذخیره میشود شامل کلیدهای خصوصی (Private Keys) کاربر مربوط به بیتکوینهایش میشود. این کلیدها اجازه دسترسی به بیتکوینها و امکان امضاء تراکنشهای مربوط به آنها را به کاربر میدهند.
امنیت و حفاظت از این کلیدها بسیار مهم است زیرا هرکسی که به آنها دسترسی پیدا کند، میتواند بیتکوینهای مربوط به آن کلیدها را دزدیده و یا تراکنشهای نامطمئنی انجام دهد.
کیف پولهای بیت کوین چیست؟
کیف پولهای ارزهای دیجیتال درمجموع به دو نوع سختافزاری و نرمافزاری تقسیم میشوند. انواع کیف پولهای سختافزاری بیشترین امنیت را دارند؛ مخصوصاً اگر با حجم زیادی از بیت کوین سروکار داشته باشید. کیف پولهای نرمافزاری هم انواع مختلف دارند؛ ازجمله موبایلی و دسکتاپ و تحتوب..
در اینجا چند کیف پول بیتکوین معروف را برای شما معرفی میکنم که هرکدام از آنها ویژگیها و مزایا و معایب خود را دارند، بنابراین شما میتوانید بر اساس نیازها و ترجیحات خود یکی از آنها را انتخاب کنید:
کوینبیس (Coinbase):
– معروفترین و سادهترین کیف پول بیتکوین است.
– امکان خرید و فروش بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال را فراهم میکند.
– دارای رابط کاربری کاربرپسند و قابلیت استفاده آسان است.
– قابلیت نگهداری بیتکوین در کیف پول آنلاین و یا آفلاین (مثل کیف پول هاردویری) دارد.
الکتریم (Electrum):
– کیف پول بیتکوین خفیف و سریع با امنیت بالاست.
– امکان نگهداری کلیدهای خصوصی بیتکوین خود را دارید.
– سازگاری با انواع سیستمعاملها از جمله ویندوز، مک، لینوکس، و حتی اندروید.
– امکانات افزونههایی برای افزایش امنیت و ویژگیهای دیگر را دارا است.
تریزور (Trezor):
– یکی از معروفترین کیف پولهای هاردویری برای ذخیره امن بیتکوین است.
– امکان ذخیره سرمایه بیتکوین به صورت آفلاین (آفلاین) و بدون ارتباط با اینترنت را فراهم میکند که امنیت بالایی را ارائه میدهد.
– قابلیت پشتیبانی از انواع ارزهای دیجیتال مختلف را دارد.
– دارای رابط کاربری ساده و قابل استفاده است.
لاجردی (Ledger Nano):
– کیف پول هاردویری دیگری که امنیت بالایی را برای نگهداری بیتکوین فراهم میکند.
– قابلیت پشتیبانی از بیش از ۱۵۰۰ نوع رمزارز دیجیتال را داراست.
– امکانات اضافی امنیتی مانند PIN کد و نگارش دو مرحلهای را دارد.
– دارای طراحی کوچک و قابل حمل است.
همچنین، قبل از انتخاب کیف پول، مهم است که از امنیت آن مطمئن شوید و از منابع رسمی و قابل اعتماد برای دانلود و استفاده از آن استفاده کنید.
پرسشهای متداول
در پایان مطلب، به برخی از پرسشهای رایج مرتبط با بیت کوین پاسخ میدهیم.
1-بیت کوین از کجا میآید؟
بیت کوین در فرایند استخراج تولید و وارد چرخه بازار میشود. ماینرها با مشارکت در شبکه بیت کوین، امنیت آن را تأمین و بلاکهای جدید تولید میکنند. هر ماینری که موفق شود یک بلاک تولید کند، از شبکه پاداشی در قالب بیت کوین دریافت میکند و این لحظه تولد بیت کوینهای جدید است.
2-از کجا بیت کوین بخرم؟
بیت کوین را میتوان از صرافیهای ارزهای دیجیتال خرید. صرافیهای زیادی در سرتاسر جهان در ازای ارزهای رایج بیت کوین میفروشند. از صرافیهای ارز دیجیتال ایرانی یا خارجی با کارت بانکی یا با ارزهایی مثل تتر میتوانید بیت کوین بخرید.
3- آیا بیت کوین در ایران قانونی است؟
بیت کوین در ایران جایگاه تعریفشده قانونی ندارد؛ اما در ماده ۲ قانون مجازات عمومی آمده است: «هیچ امری را نمیتوان جرم دانست؛ مگرآنکه بهموجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تأمینی یا تربیتی تعیین شده باشد.» ازاینرو، خریدوفروش و نگهداری بیت کوین جرم نیست.بااینحال، استخراج بیت کوین محدودیتهایی در کشور دارد که باید پیش از اقدام به این کار، درباره آن تحقیق کنید.
4- آیا استخراج بیت کوین سودآور است؟
سودآوری استخراج بیت کوین به عوامل زیادی ازجمله هزینه برق مصرفی و قیمت دستگاه استخراج و قیمت بیت کوین در بازار بستگی دارد. کسانی که میخواهند بیت کوین استخراج کنند، باید این نکات را در نظر بگیرند. برای محاسبه سودآوری بیت کوین، میتوانید از ماشین حساب استخراج ارزدیجیتال استفاده کنید.
5- پس از استخراج همه بیت کوینها، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
وقتی استخراج همه ۲۱میلیون واحد بیت کوین تمام شد، تنها منبع درآمد ماینرها از محل کارمزد تراکنشها خواهد بود.
6- آیا میتوان با بیت کوین چیزی خرید؟
درحالحاضر، هزاران فروشگاه آنلاین و فیزیکی بیت کوین را بهعنوان روش پرداخت پذیرفتهاند و خدمات و کالای خود را در ازای بیت کوین ارائه میکنند. مردم میتوانند خریدهای خود را از این فروشگاهها با بیت کوین انجام دهند.
7- آیا میتوان بیت کوین را هک کرد؟
ازلحاظ نظری امکان هک بیت کوین وجود دارد؛ اما این کار به چنان سرمایه هنگفت و کامپیوترهای قدرتمندی نیاز دارد که عملاً هک بیت کوین را غیرممکن یا غیرسودآور میکند.